Służebność przesyłu - wynagrodzenie
14 gru 2012
Do czasu wejścia w życie w/w zmiany w polskim systemie prawnym funkcjonowały jedynie służebności gruntowe oraz służebności osobiste. Tak, więc wypełniając tą niewątpliwą lukę prawną art. 3051 kodeksu cywilnego stanowi, iż: „Nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu).”
Ustawodawca przewidział sytuację, w której służebność przesyłu będzie ustanawiana na rzecz przedsiębiorców, którzy zamierzają wybudować urządzenia przesyłowe zlokalizowane na cudzej nieruchomości jak i na rzecz przedsiębiorców, których własność stanowią urządzenia przesyłowe.
Podstawowym sposobem ustanowienia służebności przesyłu jest umowa między właścicielem nieruchomości i przedsiębiorcą. Właściciel nieruchomości może żądać odpowiedniego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności przesyłu. Jeżeli właściciel nieruchomości odmawia zawarcia umowy, to służebność przesyłu może być na żądanie przedsiębiorcy ustanowiona przez sąd, za odpowiednim wynagrodzeniem, w postępowaniu nieprocesowym (art. 626 § 3 k.p.c.), podobnie jak służebność drogi koniecznej. W postanowieniu sąd określi treść ustanowionej służebności i wysokość wynagrodzenia należnego właścicielowi obciążonej nieruchomości.
Ustawodawca przewidział ustanowienie służebności przesyłu za odpowiednim wynagrodzeniem na rzecz właściciela nieruchomości obciążonej, możliwe jest jednak ustalenie przez strony rozporządzenia darnego – bez wynagrodzenia - co zdarza się jednak zdecydowanie rzadko.
Wynagrodzenie ustala sąd, z reguły przy pomocy biegłego, kierując się rodzajem urządzeń i związanym z nim sposobem korzystania z nieruchomości przez uprawnionego oraz wpływem, jaki mają te urządzenia na ograniczenie wykonywania własności nieruchomości.
Takie samo prawo przysługuje właścicielowi nieruchomości w razie, gdy przedsiębiorca odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu koniecznej do korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1 kodeksu cywilnego.
Istotne jest, iż w razie zmiany w osobie przedsiębiorcy, służebność przesyłu przechodzi na nabywcę przedsiębiorstwa lub urządzeń określonych w art. 49, a wygasa z chwilą zakończenia likwidacji przedsiębiorstwa. Po wygaśnięciu służebności przesyłu przedsiębiorca ma obowiązek usunięcia urządzeń utrudniających korzystanie z nieruchomości, a jeżeli byłoby to nadmiernie uciążliwe lub powodowało nadmierne koszty, to jest obowiązany do naprawienia wynikłej stąd szkody.
Niemniej jednak, jak zostało wspomniane powyżej cele ustanowienia służebności przesyłu w drodze przed sądowej konieczne jest podpisanie stosownej umowy miedzy właścicielem nieruchomości a przedsiębiorcą. Oświadczenie woli właściciela nieruchomości obciążonej będzie wymagać formy aktu notarialnego, natomiast oświadczenie przedsiębiorcy przesyłowego może być wyrażone w dowolnej formie.