Ograniczenie władzy rodzicielskiej, kiedy można orzec?
30 kwi 2019
Wniosek o ograniczenie władzy rodzicielskiej należy złożyć w Sądzie Rejonowym, Wydziale Rodzinnym właściwym dla miejsca zamieszkania dziecka. Często zdarza się, że powód myli miejsce zamieszkania dziecka z miejscem jego meldunku i błędnie określa go w pozwie. Należy pamiętać, że miejsce faktycznego zamieszkania dziecka nie jest tożsame z jego miejscem zameldowania. Dziecko przecież może przebywać w innym miejscu, niż jego meldunek. W przypadku błędnego oznaczenia i tym samym błędnego skierowania wniosku do sądu, nastąpi przekazanie sprawy do sądu właściwego miejscowo. Będzie to jedynie skutkowało wydłużeniem przedmiotowego postępowania. Oprócz inicjowania postępowania przez zainteresowaną stronę, we władzę rodzicielską ma prawo ingerować także sąd z urzędu. Najczęściej zdarzy się to na skutek powziętej informacji od instytucji, sądów czy innych osób. Opieka społeczna, szkoła, czy policja, a nawet rodzina (dziadkowie), mogą złożyć wniosek do sądu, w każdym czasie, jeżeli mają wiedzę, że dziecku dzieje się krzywda. Zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, ograniczenie władzy rodzicielskiej może nastąpić wówczas, gdy zagrożone jest dobro dziecka. Najczęściej dobro dziecka zagrożone jest z powodu niewłaściwego wykonywania władzy rodzicielskiej, które może polegać na:
- zaniedbywaniu potrzeb dziecka,
- nieodpowiednim dbaniu o zdrowie dziecka,
- zaniechaniu realizacji obowiązku szkolnego,
- pozostawieniu dziecka bez właściwej opieki,
- doprowadzeniu do sytuacji powstania zagrożenia dla zdrowia lub nawet życia dziecka.
Jeśli w ocenie sądu faktycznie dochodzi do wyżej wskazanych sytuacji, wówczas z uwagi na niewłaściwe zachowanie rodziców, bądź jednego z rodziców, mając na celu ochronę dobra dziecka, sąd może wydać stosowne zarządzenia przewidziane w art. 109 kro. Przede wszystkim sąd ma prawo:
- zobowiązać rodziców do współpracy, np. z asystentem rodziny, bądź skierować do ośrodka zajmującego się pomocą rodzinie,
- określić, jakie czynności nie mogą być dokonywane bez zezwolenia sądu albo poddać innym ograniczeniom,
- zarządzić umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej, lub w rodzinnym domu dziecka,
- skierować dziecko do organizacji zajmującej się przygotowaniem zawodowym,
- poddać wykonywanie władzy rodzicielskiej stałemu nadzorowi kuratora sądowego,
Poza wyżej wskazanymi przesłankami, sąd może ograniczyć władzę rodzicielska, gdy rodzice nie mogą się porozumieć. Dotyczy to sytuacji, gdy rodzice dziecka żyją w rozłączeniu i nie chodzi wcale o ich zawinione działanie względem dziecka. Brak porozumienia między rodzicami może dotyczyć kwestii dotyczących edukacji dziecka, leczenia, czy zamieszkania. W razie wystąpienia konfliktu między rodzicami i braku porozumienia w sprawach dziecka, sąd powierzy wykonywanie władzy rodzicielskiej jedynemu rodzicowi, z jednoczesnym ograniczeniem praw drugiemu do współdecydowania o istotnych sprawach dziecka (edukacja, leczenie, zamieszkanie).