Jak obliczyć wysokość alimentów na dziecko?
30 maj 2019
1. Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka reguluje art. 133 i 135 k.r.o. Zgodnie ze wskazanymi przepisami, rodzice obowiązani są do ponoszenia świadczeń wobec dziecka, które nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać, chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego wobec dziecka może polegać również w całości lub w części na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie. Wysokość alimentów na dziecko zależy natomiast od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego i od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.
A. Możliwości majątkowe i zarobkowe zobowiązanego a wysokość alimentów.
Przez możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego należy rozumieć rzeczywiście uzyskiwane zarobki i dochody, a także te zarobki i dochody, które osoba zobowiązana powinna uzyskać przy dołożeniu należytej staranności oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych. Sąd zatem będzie brał pod uwagę, stan majątkowy, wiek, stan zdrowia, wykształcenie i doświadczenie zawodowe zobowiązanego. Zgodnie z utrwaloną zasadą, dzieci maja prawo do równej stopy życiowej z rodzicami, zarówno gdy żyją z nimi wspólnie, jak i w rozłączeniu. Dla sądu nie będzie miało znaczenia, że zobowiązany do świadczeń alimentacyjnych jest osobą bezrobotną, gdyż np. zrzekł się zatrudnienia albo celowo zmienił pracę na mniej płatną. Sąd zawsze będzie miał na uwadze całokształt materiału dowodowego, w tym również wysokość ponoszonych środków pieniężnych jakie przeznacza na swoje utrzymanie zobowiązany do alimentów rodzic (wyżywienie, mieszkanie, środki czystości itp.) Zasądzane przez sądy kwoty są różne i mogą oscylować w granicach od 300 zł do 1.200 zł a nawet 2000 zł.
B. Usprawiedliwione potrzeby uprawnionego dziecka a wysokość alimentów.
Usprawiedliwione potrzeby uprawnionego dziecka, to podstawowe, biologiczne oraz edukacyjne potrzeby, takie jak: ubiór, żywność, nauka, zdrowie, rozrywka, korzystanie z mediów itp. Zależą one przede wszystkim od wieku dziecka oraz stanu jego zdrowia, np. dziecko, które cierpi na skazę białkową, czy inną chorobę będzie potrzebowało odpowiedniej diety, a to będzie się wiązało z większymi kosztami utrzymania dziecka.
2. Jakie koszty należy uwzględnić zakładając sprawę o alimenty?
W pierwszej kolejności należy wziąć pod uwagę stałe, miesięczne koszty utrzymania dziecka, a następnie je zliczyć, uwzględniając realne kwoty. Do stałych, usprawiedliwionych potrzeb dziecka należą: koszty wyżywienia, ubioru, środków czystości, korzystania z mediów, koszty edukacji, rozrywki, koszty leczenia, itp. Dokonując zliczania, zawsze należy pamiętać, by koszty te nie były znacząco wygórowane. Muszą być zatem proporcjonalne do wieku dziecka i stanu jego zdrowia. W dalszej kolejności należy uwzględnić koszty cykliczne, czyli, np., kursy języków obcych, wyjazdy na obozy, kolonie, wycieczki, kursy tańca, itp. Przy uwzględnianiu wydatków związanych z zajęciami dodatkowymi (sport, języki, itp.) musimy również pamiętać, by zachować umiar i rozsądek w planowaniu godzin dodatkowych proporcjonalnie do wieku dziecka.
Przykład 1:
W lokalu własnościowym mieszka rodzic i małoletnie dziecko. Wówczas wydatki związane z mieszkaniem będą obejmowały: czynsz, prąd, wodę, internet, telewizję. Przyjmijmy, że czynsz wyniesie 500 zł, prąd 100 zł, woda 200 zł i telewizja z internetem 200 zł. Łączna suma wydatków wyniesie 1000 zł :2 osoby = 500 zł na osobę.
Przykład 2:
Rodzic z dwójką dzieci wynajmuje mieszkanie za kwotę 1.200 zł miesięcznie. Wówczas wydatki na każde dziecko wyniosą 400 zł.
Doliczając natomiast wydatki cykliczne do miesięcznego zestawienia kosztów, np. wyjazd na obóz czy kolonie, kurs języka angielskiego, czesne za szkołę, dzielimy odpowiednio zapłaconą sumę.
Przykład 3:
Dziecko uczęszcza na dwusemestralny kurs języka niemieckiego w trakcie całego roku szkolnego. Wówczas zapłaconą kwotę 1.200 zł za dwa semestry nauki języka należy podzielić na 12 miesięcy i dodać wynik dzielenia do miesięcznej kwoty utrzymania dziecka (1.200 zł : 12 miesięcy = 100 zł miesięcznie)
Przykład 4:
Rodzic płaci czesne za szkołę w wysokości 2.400 zł rocznie - wówczas miesięcznie wydaje 200 zł.
3. Jakie dowody w sprawie o alimenty na dziecko?
Dochodząc roszczeń alimentacyjnych należy do pozwu załączyć dowody potwierdzające poniesione wydatki na dziecko. Takimi dowodami będą imienne faktury związane z zakupami, faktury czy rachunki dotyczące wysokości opłat ponoszonych za mieszkanie, zaświadczenia o zajęciach dodatkowych dziecka wraz z wysokością opłaty, rachunki za rzeczy zakupione dla dziecka (ubrania, książki, zeszyty), zaświadczenia od lekarza potwierdzające wizyty lekarskie. Dowodem w sprawie będą także zeznania rodzica, który ponosi koszty. Należy również pamiętać o załączeniu odpisu aktu urodzenia dziecka oraz zaświadczenia o wysokości zarobków, a także innych dokumentów, które mogą okazać się istotne dla wykazania wysokości alimentów.
4. Jak napisać zestawienie wydatków w sprawie o alimenty?
W sprawie o zasądzenie alimentów, powód winien szczegółowo wykazać i przedstawić jakie środki są potrzebne aby zaspokoić potrzeby dziecka. W tym celu należy sporządzić kosztorys wydatków. Zestawienie wydatków powinno być zwięzłe i podzielone na poszczególne kategorie, np., odzież, szkoła, środki czystości, rozrywka, wyżywienie, lekarstwa, itp. Obok zestawienia najlepiej wpisać konkretną miesięczną kwotę. Tak przygotowane zestawienie nie wymaga dodatkowego dowodzenia, np. przedstawienia paragonów. Natomiast nieco inaczej przedstawia się sytuacja, gdy rodzic dochodzi wydatków rzadziej ponoszonych. Dotyczy to sytuacji, gdy dziecko choruje i wymaga specjalistycznego żywienia (skaza białkowa, choroba gastryczna), czy leków. Wówczas rodzic musi wykazać ponoszenie tych wydatków za pomocą faktur czy innych potwierdzeń zapłaty (paragony). Podobnie, gdy dziecko uczęszcza do prywatnej szkoły, czy przedszkola i rodzic ponosi z tym związane koszty czesnego również musi ich kwotę wykazać dowodowo. Koszty utrzymania dziecka zawsze oblicza się na miesiąc, kwoty które są ponoszone przez rodzica raz do roku należy podzielić przez 12 , a raz na dwa lata przez 24.
Przykład:
a) Koszty związane z mieszkaniem w zestawieniu miesięcznym:
-czynsz: 1200 zł;
-prąd: 200 zł;
-woda: 150 zł;
-internet i telewizja: 150 zł.
Łączny koszt utrzymania 1.700zł miesięcznie :2 osoby =850zł od osoby,
b) Koszty związane z wyżywieniem dziecka (specjalistyczna żywność w związku ze skazą białkową)- ok. 800zł miesięcznie,
c) Koszty związane z edukacją:
-prywatne przedszkole- opłata za czesne w wysokości: – 1.300 zł miesięcznie;
-kurs języka niemieckiego -250 zł miesięcznie;
-kurs tańca towarzyskiego 100 zł miesięcznie;
-artykuły szkolne: podręczniki, zeszyty, artykuły piśmiennicze, wycieczki szkolne, składka na komitet rodzicielski, składka OC- 1.200 zł rocznie – 100 zł miesięcznie.
Łącznie: 1.750 zł miesięcznie,
d) Koszty związane z higieną osobistą dziecka:
-kosmetyki- 30zł miesięcznie;
-chemia gospodarcza- 30 zł miesięcznie;
-fryzjer- 40zł miesięcznie.
Łącznie: 100zł miesięcznie,
e) Koszty związane z leczeniem dziecka:
-wizyty stomatologiczne w tym koszty dojazdu -600 zł rocznie – 50 zł miesięcznie;
-wizyty u gastrologa w tym leki oraz koszty dojazdu – 600 zł rocznie – 50 zł miesięcznie.
Łącznie 1.200 zł rocznie- 100 zł miesięcznie,
f) Koszty związane z wakacjami i feriami – 2400 zł rocznie – 200 zł miesięcznie,
g) opłata za telefon komórkowy abonament – 50 zł miesięcznie,
h) Koszty związane z ubiorem dziecka – 150 zł miesięcznie,
Łącznie: 4.000zł :2 rodziców= 2.000 zł od rodzica.
5. Jak wyliczyć wysokość alimentów w wakacje?
Okres wakacji czy ferii zimowych, podczas których dziecko spędza większą część czasu u rodzica zobowiązanego do płacenia alimentów albo jedzie na zorganizowany przez niego obóz, nie wpływa na zmianę ich wysokości. Rodzic, który zabiera dziecko na wakacje, ponosząc tym samym koszty jego wyjazdu, ma obowiązek płacenia w takiej samej wysokości jak dotychczas, zgodnie z wyrokiem. Wyjątkiem może być jedynie wyłączenie zawarte w sentencji wyroku, np. „z wyjątkiem miesiąca bądź miesięcy, w których rodzic sprawuje osobistą opiekę nad dzieckiem”. Jeżeli z wyroku nie wynika powyższe unormowanie, rodzic nie może żądać zwolnienia, czy też obniżenia alimentów, tłumacząc się, że w tym czasie sprawował osobistą opiekę nad dzieckiem. Ustalając wysokość świadczeń alimentacyjnych przed ich zasądzeniem, rodzice mogą poczynić stosowne ustalenia między sobą, że, np. w ciągu roku dziecko będzie przebywało 2 miesiące u rodzica zobowiązanego, wówczas powyższe ustalenie może mieć wpływ na ich wysokość i sąd może to uwzględnić w miesięcznych ratach zasądzonego świadczenia. W braku powyższego unormowania, rodzic, który uważa, że wysokość alimentów powinna być obniżona w czasie wakacji, może jedynie wystąpić z pozwem o ich obniżenie.